Beşiktaş, İstanbul’un Avrupa kıtasında, Boğaziçi sahil şeridinde yer alıyor. Günümüzde kullanılan Beşiktaş isminin aslının ise “Beştaş” dan geldiği sanılıyor. Anlatıya göre, ünlü Osmanlı Amirali Barbaros Hayreddin Paşa gemilerini kıyıdaki beş taş sütuna bağlıyordu. Bu ismin zamanla Beşiktaş şeklini aldığı söyleniyor. İşte Osmanlı döneminde Boğaziçi kıyılarında gelişen ilk yerleşim yeri olan Beşiktaş’a dair bilinmesi gerekenler…
Beşiktaş’ın Tarihi
İstanbul’un fethinden sonra yerleşime açılan Beşiktaş dönemin kaptan-ı deryâlarının uğrak yeri olarak biliniyor. Özellikle Barbaros Hayreddin Paşa ve Kılıç Ali Paşa gibi kaptan-ı deryalar günümüzde de bu semtle anılıyor. Beşiktaş’ta inşa edilen cami, medrese, hamam, mektep gibi yapıların 17. yüzyıldan sonra semtin çehresini değiştirdiği kabul ediliyor. Bölgenin nüfusu giderek artarken Dolmabahçe koyu olarak bilinen alanın doldurulması da bu döneme rastlıyor. Beşiktaş kıyısında doldurulan alana Padişahlar için yazlık saray inşa ediliyor daha sonra hanedan mensupları tarafından da sahile yazlık saraylar yaptırılıyor. 18. yüzyılda Lale Devri olarak bilinen devirde başta Beşiktaş’taki sahilde bulunan saray olmak üzere Çırağan şenlikleri düzenleniyor. İstanbul’un üst tabakasının buluştuğu gösterişli ziyafet ve eğlencelerin dönemin yaşam biçiminde önemli rol oynadığı biliniyor.
Geleneksel Olana Karşı “Yeni”
Beşiktaş, 19 yüzyıldan itibaren Osmanlı İmparatorluğu’nun yüzünü Batı’ya çevirerek modernleşme hareketlerinin planlandığı ve yönetildiği merkez oluyor. III. Selim döneminde savaşlarda sürekli yenilen Yeniçeri ordusu yerine kurulan modern Nizam-ı Cedid ordusuna Levend çiftliğindeki kışla ev sahipliği yapıyor. Bir diğer reformcu Padişah II. Mahmud yaz aylarının yanı sıra kış aylarını da Beşiktaş ve Çırağan sarayları ile Yıldız Kasrı’nda geçirmeye başlıyor. Böylece Beşiktaş yeni yönetim merkezi olarak ortaya çıkıyor. 19. yüzyılda Topkapı Sarayı tamamen terkedilerek padişahla birlikte diğer hanedan üyeleri ve devlet ricali de Beşiktaş’a yerleşmeye başlıyor. 1839’da Tanzimat’ın ilanıyla Beşiktaş’ta mimari alanında ciddi değişiklikler görülüyor. Bunun en önemli örnekleri Dolmabahçe Sarayı, Çırağan Sarayı, Feriye sarayları, Yıldız Sarayı, Ihlamur Kasrı, Ortaköy Camii, Mecidiye Camii, Yıldız Camii sayılıyor.
Cumhuriyet Dönemi
Osmanlı İmparatorluğu’nun son bulması ve Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte Osmanlı hanedanı ülkeden ayrılıyor. Böylece Beşiktaş kıyısı boyunca uzanan sahilsaraylar ile yalı ve konaklar boşaltılıyor. Bazıları kamu kuruluşlarına veriliyor, bazıları depo veya okul olarak hizmet veriyor. Yeni Cumhuriyetin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, Cumhurbaşkanı olarak 1927’den itibaren Dolmabahçe Sarayında ikamet ediyor. İngiltere Kralı VII. Edward gibi pek çok yabancı devlet adamı ile burada görüşüyor. Hastalığı döneminde Dolmabahçe’de bulunan Atatürk, 10 Kasım 1938’de burada vefat ediyor.
İstanbul’un Cazibe Merkezi
Günümüzde Beşiktaş, İstanbul’un finans ve iş merkezlerinin önemli bir kısmına ev sahipliği yapıyor. Öyle ki geceleri 200 bin olan ilçe nüfusunun gündüz 2 milyonu aştığı hesaplanıyor. Beşiktaş 1950’li yıllarda İstanbul içindeki konumuyla merkezi iş alanı olma özelliği kazanmaya başlıyor. Bahçeli evlerden oluşan bir mahalle olan Levent, eklenen yeni alanlarla (İkinci, Üçüncü, Dördüncü) büyüyor. Bunu kooperatif evleri ile başlayıp hızla apartmanlaşan Etiler ve Akatlar mahalleleri izliyor. Bu dönemde ahşap yapıların yerini apartmanlar alıyor. 1970’lerde bir ayağı Ortaköy’de bulunan Boğaziçi Köprüsü’nün inşası Beşiktaş’ı birçok yönden etkiliyor. Ortaköy içleri, Balmumcu, Fulya-Gayrettepe arası, Kültür Mahallesi, Ortaköy-Rumelihisarı kıyı bandı arkasında yer alan koru ve tepeler hızla iskâna açılıyor.
Siyah Beyaza Sevdalı Gönüller
Beşiktaş ilçesi Türkiye’nin en büyük spor kulüplerinden birine ev sahipliği yapıyor. Beşiktaş futbol takımı evindeki maçları, 1947’den beri İnönü Stadyumu’nda oynuyor. Asırlardır Pazar işlevi gören Köyiçi Meydanı, Beşiktaş taraftarının, maç öncesinde ve sonrasında toplandığı yerlerden biri sayılıyor. Meydanda Beşiktaş Futbol Takımı’nın 2003’te, kulübün 100. kuruluş yıldönümünde elde ettiği Süper Lig şampiyonluğu anısına inşa edilen Kartal Anıtı bulunuyor. Beşiktaş’ın Çarşı ismiyle anılan taraftar grubu, takımı desteklemekte olan taraftar gruplarından bir tanesi ama en ünlüsü sayılıyor. Çarşı grubu sadece futbol ve kendi takımıyla ilgili değil, gündemdeki konulara olan yaklaşımı ile de biliniyor.
Beşiktaş’ta Nereye Gidilir?
Beşiktaş, İstanbul’un en renkli semt yaşamını barındıran ilçelerinden biri sayılıyor. Beşiktaş Çarşısı ve Beşiktaş Meydanı semtin kalbi olarak adlandırılıyor. Beşiktaş’ta bulunan Ortaköy, Arnavutköy, Kuruçeşme ve Bebek semtleriyle birlikte Boğaziçi’nin en değerli bölgesi olarak biliniyor. Kent merkezinde yer alan ilçede, yaygın toplu taşıma ağının (deniz yolu, otobüs, metro, dolmuş, vb. gibi) sağladığı ulaşım kolaylığı bulunuyor. Beşiktaş’ta bulunan ve toplu taşıma sistemiyle çok rahat ulaşılabilen Cevahir AVM ilçenin en çok ziyaret edilen AVM’leri arasında yer alıyor. Akmerkez, Kanyon, Profilo, Metro City diğer popüler AVM’ler olarak yemek yemek ve boş zaman değerlendirmek için oldukça ilgi görüyor. İstanbul’un yaşam kalitesi en yüksek olan ilçelerinden biri olan Beşiktaş, kültürel altyapı bakımından da şehrin cazibe merkezi kabul ediliyor. 50.000 metrekare kapalı alana sahip Zorlu Center Performans Sanatları Merkezi’nde (PSM) ise, tiyatro dışında, müzikal, dans, opera, pop, caz ve klasik müzik konserleri vb. etkinliklere ev sahipliği yapıyor.
