Yatırımcı Rehberi

Türkiye nin 1923 yılındaki kuruluşundan bu yana devlet 1950 yılına kadar sanayileşmede öncü bir rol oynarken İkinci Dünya Savaşı sonrası yaşanan büyük siyasi gelişmeler; örneğin çok partili demokratik sisteme geçiş ve NATO ile beraber Batı ittifakına bağlılık, ekonomi üzerinde derin bir etkisi olmuştur. Devlet müdahalesi ise esas olarak özel firmalara devlet kredisi şeklinde yapılmış, ekonomik kalkınma beş yıllık planlarla yönlendirilmiştir. Şu an Türkiye ekonomisi tam anlamıyla liberal piyasa ekonomisine sahiptir. Türkiye nin kişi başına gayri safi yurtiçi hasılası çoğu Avrupa ve Ortadoğu ülkelerini geride bırakmıştır.

Türkiye ekonomisi satın alma gücü paritesine göre 2003 yılında dünyanın 18. büyük ekonomisi iken, 2017 yılında 13. sıraya yükselmiştir.

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye de 2008 yılında ilk defa 10.000 $ üstüne çıkan 2013 yılında 12.480,37 $ ile en yüksek değer ulaşan kişi başına düşen milli gelir, 2018 yılında 9.631,69 olarak ölçülmüştür.

2003-2018 döneminde ortalama yıllık %5,5 büyüme oranı yakalayan Türkiye, kısa bir zamanda önemli büyümeler kaydetmiş, ekonomi araçları kurumsallaşmış, son on yılda 180 milyar $ doğrudan yabancı yatırım çekmiştir. Satın alma gücü paritesiyle Avrupa’nın en büyük 6. ekonomisi olan Türkiye, sağlam mali disipline sahip maliye politikaları, merkez bankasının bağımsız araçlara sahip olduğu para politikaları, güçlü iç pazar ve girişimci özel sektörüyle yatırımları ve ihracatı destekleyerek ekonomik gelişimde ivme kaydetmiştir.

4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırım Kanunu nun yürürlüğe girmesiyle Türkiye de uluslararası yatırımcılar, yerel yatırımcılarla aynı hak ve sorumlulukları kazanarak, ithalat ve ihracat işlemlerinde uyum sağlanmıştır. Döviz işlemleri, yabancı para birimli bankalar, diğer yetkili kurumlar ve yurt dışına döviz satmaya yetkili kurumlar vasıtasıyla alınıp satılmakta, yatırımcılar bankalarda yabancı para hesapları açarak yabancı ülkelere para transferini etkin bir şekilde yerine getirmektedir.

Türkiye ye girişte paranın kaynağının bilgi ve belgesi olmaması durumda, taşınan nakdin kaynağına dair gümrük idaresine yaptıkları beyanlar esas alınırken. nakdin beyanında zorunluluk olmamakla birlikte, yolcular da beyana zorlanamıyor. Talep etmeleri halinde, yanlarında getirdiklerin nakdi “Nakit Beyan Formu” doldurarak gümrük idaresine beyan etmeleri ise mümkün oluyor.

Türkiye de döviz kurları piyasası arz ve talep koşullarına göre piyasa tarafından değişken döviz kuru rejimi benimsenerek gerçekleşiyor. Türk parasının değeri, yabancı para birimleri karşısında piyasa tarafından belirleniyor. Ülkede resmi döviz kurları günlük olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yayınlanıyor.

Yabancılar Türkiye de şirket kurabiliyor, ortaklığa katılabiliyor ve Türkiye de şube veya irtibat bürosu açabiliyor. Uluslararası yatırımcılar yerel sermayeli bir şirkete katılabiliyor, limited şirketler ve anonim şirketlerde dahil olmak üzere Türkiye’deki her türlü şirketle birleşebiliyor. Uluslararası yatırımcılar yerel sermayeli şirketler tarafından yapılan sermaye artırımına katılarak hisse devri gerçekleştirebiliyor, yalnız buna ilişki işlemlerin tamamlanmasından sonra bir ay içinde Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bilgilendirme yapmaları gerekiyor. Uluslararası yatırımcıların yurtdışına diledikleri para birimiyle para transfer etme hakları bulunurken, satış yoluyla şirketin tasfiyesi durumda Hazine ve Maliye Bakanlığı’na önceden haber verme zorunluluğu bulunmuyor.

Yabancı yatırımcıların sahip olduğu yatırımların korunması için kamunun menfaati olmadığı sürece ticari faaliyetlerine millileştirme ve kamulaştırma uygulanamıyor.

Uluslararası yatırımcılar Türkiye de yapacakları yatırımlarda yabancı personel istihdam edebiliyor, vergi indirimlerinden, arazi tahsisinden, sigorta primleri destek ve muafiyetinden, işveren payı desteğinden aynı Türk vatandaşları gibi haklara sahip olarak yatırım teşviklerinden faydalanabiliyor.

Yurtdışında ikamet eden kişiler ise, Türkiye de edindikleri taşınmazlara ilişkin taşınmaz mal veya mülk satışlarından elde edilen satış gelirlerini bankalardan transfer etmekte serbes durumda bulunurken, Türkiye diğer ülkelerle yaptığı uluslararası vergi anlaşmalarıyla çifte vergilendirmeyi önlemeye çalışıyor.