Türkiye’nin 2023 Hedefi: Uluslararası Finans Merkezi İstanbul
2023 yılında Türkiye Cumhuriyeti, ihracat hedeflerinden, teknolojik yatırımlara, enerji arz güvenliğinden savunma sanayiye kadar bir çok sektörde ilerlemeyi amaçlıyor. Satın alma gücü paritesine göre dünyanın 13. büyük ekonomisi olan Türkiye, G-20 ülkeleri içinde jeo-ekonomisiyle en önemli ülkelerden biri sayılıyor. 2023 yılına Türkiye’nin 4. Sanayi devrimi odaklı yatırımlarla, mega projeler ve gelişmiş kurumsal kapasiteyle girerek dünyanın en büyük ekonomileri arasında olması hedefleniyor.
2023’te İhracat Hedefi 500 Milyar Dolar
Türkiye 2023’te yıllık Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’yı 2 trilyona, ihracatı ise 500 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor. Son dönemlerde ekonomik yapıdaki yapısal reformlara büyük önem veren ülke, kamu harcamalarına düzenleme getirerek hayvancılık, tarım, ulaşım, enerji, sağlık ve iletişim gibi bölümlere ciddi yatırım ve yenilikler yapıyor. Bu sayede ekonomik yapıdaki kurumsal kapasite gelişiyor, güçleniyor ve dünyada oluşabilecek risklere karşı ekonomik sistem daha dayanıklı hale geliyor.
2008 yılında tüm dünyayı sarsan ve 2009 yılında ekonomilerde daralmaya sebep olan küresel mali kriz nedeniyle Türk ekonomisi de sarsıldı ve daraldı. Sonraki yıllar ise yüzde 9,2 ve yüzde 8,5 oranlarında büyüyen ekonomik yapıda kişi başına düşen gayri safi yurt içi hasılanın 2002 yılında 3.492 dolar iken, 2014 yılında 10.404 dolara yükseliyor.11. Kalkınma Planı’nda 12.244 dolara yükselmesi beklenen kişi başına düşen milli gelirin, mega projelerin hizmete girmesiyle sektörü pozitif etkilemesi, Avrupa, Avrasya ve Orta Doğu üçgeninde yer alan İstanbul’un ise bölgesinde finansın merkezi olması bekleniyor. Bunun habercisi, yatırımcıların dünyanın en büyük havalimanlarından biri olan İstanbul Yeni Havalimanı’nı kullanarak 22 başkente 2 saatlik uçuş mesafesinin altında ulaşabilmesi ve 400 destinasyona da erişebilmesi gösteriliyor.
Dünyaya Açılan Kapı, Türkiye
Son dönemlerde hayata geçen ekonomik yapısal reformlar, öncelikle Türk bankacılık sektörünü her türlü riske hazır duruma getirdi ve dünya üzerinde avantajlı konumunu sağlamlaştırdı. Türkiye'den en az 400.000 USD değerinde ev, iş yeri, arazi ve benzeri gayrimenkulleri satın alarak Türk vatandaşlığına geçen yabancı yatırımcılar, uygun yasal altyapının oluşturulmasın ardından, Türkiye’nin jeopolitik konumu ve yabancı yatırımcıya sağlanan teşvikler ile Avrupa’ya, Orta Doğu’ya, Kuzey Afrika’ya ve Asya’ya ihracat gerçekleştiriyor.
Finansın Merkezi İstanbul
Türkiye ekonomisinin belki de en önemli şehri enerji, ulaşım ve kamu yatırımları bakımından ilk sırada yer alan İstanbul oluyor. Hem ithalat hem de ihracat rakamlarıyla Türkiye’nin önemli ithalat ve ihracat kapısı olan şehir, Marmaray, Yeni Havalimanı, İstanbul boğazına 3. Köprü, Kanal İstanbul projesi ve Avrasya Tüneli gibi projelerin bir bir tamamlanmasının ardından bölgede finansın merkezi olacağı tahmin ediliyor.
Türkiye’nin 2023 hedefleri iddialı ve agresif hedefler gibi görünse de ülkenin sahip olduğu 30 yaş altı nüfusun toplam nüfusun yaklaşık yarısına tekabül etmesi, yapılacak teknoloji odaklı yatırımlar ve performans esasına dayalı kurumsal kapasite yatırımları sahip olunan ekonomik potansiyelin harekete geçmesi, faizsiz yatırım araçlarını çeşitlendiren Türkiye’nin özellikle Körfez sermayesini bölgeye çekerek 2023 hedeflerini yakalaması tahmin ediliyor.
2023 vizyonunda bulunan İstanbul’un Uluslararası Finans Merkezi olması için Türkiye aynı zamanda tarihsel ve kültürel potansiyele de sahip. Türkiye ile tarihsel ve kültürel yakınlığa sahip yatırımcılar, Türkiye’de Türk şirketleriyle ortaklıklar kurarak ihalelere girme şansı yakalıyor.
Tarihi geçmişe sahip İstanbul’un bölgenin finans merkezi olarak yatırımcılarına değer katacağı, İstanbul’da yaşayan herkesin bu üretim sisteminin bir parçası olacağı, para odaklı sistem değil insani değerler odaklı finansal bir sistem kurulacaksa bunu insanlığın başkenti kabul edilen İstanbul’un gerçekleştireceği tahmin ediliyor. Bu amaçla birçok küresel finans zirvelerine, CEO toplantılarına ev sahipliği yapan şehir, küresel finans merkezi olma hedefine bir adım daha yaklaşıyor.
İstanbul’dan doğan ve büyüyen, dünyada kabul görmüş fon sistemlerinden olan Vakıf Modeli de bu kıtalar arası şehrin sahip olduğu geçmiş miraslarından biri olarak kabul ediliyor. Sahip olduğu 700 yıllık başarı öyküsünü küresel ölçekle tüm insanlığa aktarması beklenen İstanbul’da dünya finans teknolojilerine AI, VR, Sayısal Ses Tanıma, Sayısal Şifreleme gibi mobil platformlarla uyumlu yatırımlar yapılıyor. İstanbul kültürel bir küresel merkez niteliğinin yanında finansal merkez olmak için de ciddi avantajlara sahip gözüküyor.
Fitch Ratings analistleri Türkiye’nin gelecek 5 yılda ortalama % 48 büyüyeceğini tahmin ediyor. Ülkedeki bankacılık sisteminde çalışan insan kalitesi ve teknolojik altyapı da dünyadaki diğer ülkelerden pek çok alanda ileride gözüküyor. Türkiye’nin 2023 yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisinden birisi olması için bankacılık sektöründen alacağı destekle yeni alt yapı projeleri, köprüler, hastaneler, nükleer enerji santralleri gibi pek çok projeyi hayata geçirmesi bekleniyor. Microsoft’un araştırmasına göre Türkiye sermayeli şirketler dijitalleşmede de dünyaya iyi bir sıralamaya sahip bulunuyor. Türkiye’deki müşterilerin büyük bir kısmı alışveriş sitelerine sosyal medya sayesinde ulaşıyor ve ülkede internet kullanan her 3 kişiden 1’i online alışveriş yapmayı tercih ediyor. 5G’ye ilk geçecek ülkelerden biri olan Türkiye, yeni nesil iletişim teknolojilerini geliştiren ve üreten bir ülke olarak hedeflerine bir adım daha yaklaşıyor.
Ekonomistler Ne diyor?
Dünyaca ünlü finans profesörü Nouriel Roubini, İstanbul'un finans, kültür, sanat şehri olacağını ve ilerleyen dönemlerde ekonomide anahtar rol oynayacağını söylüyor.
J.P. Morgan Genel Müdürü Michael Marrese ise dünyanın en önemli iki finans merkezinin Londra ve New York olduğunu belirterek, ''Fakat biz J.P. Morgan olarak İstanbul'un son derece önemli bir finans merkezi olduğuna inanıyoruz. İstanbul'u bir finans merkezin dönüştürmek için atılan her adımın, gösterilen her çabanın son derece önemli olduğunu düşünüyoruz'' diyor.
Dünya Bankası Türkiye Direktörü Martin Raiser da, Türkiye'nin coğrafi konumunun küresel bir finans merkezi olmasında büyük önem taşıyacağını belirterek, ''Türkiye'nin cari açığı azalıyor, bu iyi bir haber. Cari açığı azaltmak konusunda hükümetin bireysel emeklilik sistemi üzerindeki reform çalışmalarını olumlu buluyorum'' diyor. Türkiye'nin 10 yıl öncesine oranla çok daha fazla uluslararası doğrudan yatırım çektiğine değinen Raiser, ''Türkiye iyi bir yılda 20 milyar dolar, kötü bir yılda da 10 milyar dolar civarında yabancı yatırımı çekebiliyor. Türkiye'nin çekeceği yabancı yatırımlar da İstanbul'un finans merkezi olmasında önemli rol oynayacak'' değerlendirmelerinde bulunuyor.
Mckinsey & Company, Ortadoğu Bölge Başkanı Hans Martin Stockmeier ise İstanbul'da ve Dubai'de sekizer sene kaldığını, Dubai’nin Lübnan'da yaşanan savaş ortamından faydalanarak kısa zamanda finans merkezi haline geldiğini, İstanbul'un küresel finans merkezi olma konusunda şansının yüksek olduğunu düşünüyor. Türkiye'nin çeşitlenen ticaret pazarlarına da değinen Stockmeier, '90'lı yıllarda Türkiye’nin ihracatçılarının Ortadoğu'ya bakmadığını, sadece Avrupa'ya kitlenmiş durum olduğunu, Türkiye'nin, Körfez ülkelerine ve Ortadoğu'ya doğru gelişen pazarlarının, İstanbul'un finans merkezi olması konusunda büyük rolü olacağını düşünüyor.
